Ali Şahverdi
Avrupa Ortak İltica Sistemi (GEAS) oylandı…
AB Komisyonunun geçtiğimiz yıl aralık ayında üzerinde anlaştığı tasarı, 10 Nisan çarşamba günü Avrupa parlamentosunda az çoğunlukla onaylandı.
705 milletvekilinden oluşan Avrupa Parlamentosu, grubu bulunan ve yasaya onay veren Hristiyan Demokratlar (EVP), Sosyal demokratlar ve liberallerin toplam 420 milletvekili bulunmakta. Ayrı ayrı oylamaya sunulan 9 ana başlığın her biri az bir fark ile onaylandı. Yeşiller ve Sol partiler tasarıya karşı oy kullandı.
Nisan ayı sonuna kadar 27 AB ülkesi parlamentolarının çoğunluğunun onay vermesi ile AB sınır ülkelerinde (İtalya, Yunanistan, İspanya, Kıbrıs) başta olmak üzere, önümüzdeki 2 yıl içerisinde 30 bin kişinin 4 yıl içerisinde 120 bin göçmenin barınacağı hapishane benzeri kamplar inşa edilecek.
AB sınırına gelen göçmenler (kadın, çocuk, yaşlı dahil) bu kamplarda kayıt altına alınacak ve 12 hafta içerisinde iltica başvuruları sonuçlandırılacak. İlticası kabul edilmeyenler ya geldikleri ülkeye ya da üçüncü bir ülkeye geri gönderilecekler.
Kriz durumunda pandemi ya da herhangi bir ülkenin mültecileri özel olarak Avrupa’ya yönlendirmesi gibi gelişmelerde mülteciler 18 haftaya kadar kamplara kapatılacak. Yasada kriz durumu neye göre ve kimin karar vereceği tamamen muğlak.
Güvenilir ülke listesi henüz hazırlık aşamasında, bu durumda AB tarafından güvenilir ülke ilan edilen ülkelerden gelenlerin zaten AB de kalma şansları olmayacak. Şu anda Fas, Tunus ve Bangladeş’ten gelen mültecilerin AB de ilticası kabul edilmemekte.
Yasaya göre ilticası kabul olanlar 27 AB ülkesine nüfus oranlarına göre eşit dağıtılacaklar. Mültecileri almayacak ülkeler mülteci başına 20 bin € ödeyecek ya da sınır güvenliği için takviye gönderecek. Macaristan ve Polonya müzakerelerin başından beri mülteci almayacaklarını ve ödemeyeceklerini açıklamışlardı.
Göç ve mülteciler konusunda çalışan bilim insanları ve sivil toplum örgütleri: yeni kurallarla mültecilerin daha fazla haksızlığa uğrayacağı ve daha çok zorluklar yaşayacağı konusunda hemfikir.
2015 -2016 yıllarında, çoğu Suriyeli yüzbinlerce mültecinin Avrupa sınırlarını zorlamasından sonra, AB sınırlarına mültecilerin girişlerini önlemek ve AB ülkeleri arasında gelen mültecilerin eşit paylaşımını sağlamayı amaçlayan Ortak İltica Sistemi geçtiğimiz sekiz yıl içerisinde bazen içişleri bakanları bazen başbakanlar düzeyinde görüşüldü, tartışıldı. 6-9 Haziran’da yapılacak Avrupa Parlamentosu seçimleri öncesinde bu yasanın geçmesi için yoğun çaba gösterilmişlerdi.
Özellikle bütün AB ülkelerinde aşırı sağ/faşist partilerin seçimlere yansıyan büyümesi, geleneksel partileri telaşlandırmış bu hamle ile Avrupa Parlamento seçimlerinde göçmenleri önleme ve geri göndermeyi kendilerinin daha iyi yaptıklarını göstermeyi amaçlıyorlar.
2016 yılında Türkiye ile AB arasında yapılan geri alım anlaşması örnek alınarak sınır ülkeler ile benzer anlaşmaları hızlandırmışlardı.
Geçtiğimiz yıl Tunus ile, bu yılın başında kuzey Afrika ülkesi Moritanya ve Mısır ile benzeri bir anlaşma yapmışlardı. İtalya AB komisyonunun onayını alarak Arnavutluk’ta mülteci kampı kurmak konusunda Arnavutluk ile anlaşmıştı.
Avrupa Birliği Komisyonu AB parlamentosu onayına gerek duymadan Mısır ile mülteci anlaşması imzaladı.
Avrupa Birliği komisyon başkanı Ursula von der Leyen İsrail- Filistin savaşı başladıktan hemen sonra Avrupa ülkeleri başbakanlarına bir mektup yazarak, Mısır ile bir göç ve geri alım anlaşması yapılmasını istemişti. Yapılan müzakereler sonucunda 17 Mart 2024’te von der Leyen’ nin istediği anlaşma gerçekleşti.
Sudan ve Libya sınırını „güvenli” hale getirmesi ve Avrupa`ya mülteci geçişlerini önlemek için Tunus ile yapılan anlaşmaya benzer bir anlaşma olduğu açıklandı.
Avrupa Birliği komisyon başkanı Ursula von der Leyen, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Avusturya başbakanı Karl Nehammer, Yunanistan başbakanı Kyriakos Mitsotakis ve Belçika Başbakanı Alexander De Croo 17 Mart Pazar günü Mısır`ın başkenti Kahire de Mısır cumhur başkanı Abdülfettah El-Sissi ile 7,5 milyarlık anlaşmaya imza attılar.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Momiserliğinin (UNHCR) yaptığı açıklamaya göre Mısır da 59 farklı ülkeden 380.000 kayıt altına alınmış mülteci bulunmakta. Fakat uluslararası göç ve insan hakları örgütlerin verilerine göre bu sayı 9 Milyonun üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Yaklaşık 4 Milyon Sudan’dan 1,5 Milyon kişi Suriye’den, yemen ve Libya’dan da 1 er milyondan fazla kişi Mısır’da yaşamakta.
Sudan’dan Avrupa’ya gelen mülteci sayısı: Ocak -Aralık 2023 toplam 9375 kişi. En çok alan AB ülkeleri Fransa: 5325 Yunanistan: 935 Almanya: 870 kişi.
AB komisyon başkanı von der Leyen, anlaşmalar imzalanmadan önce de mültecileri önlemek ve sahil güvenliğini güçlendirmek amacıyla geçtiğimiz yıl aralık ayında sahil güvenliği için söz verilen 3 gemiden ikisini göndereceklerini bildirmişti.
Ayrıca Libya sahil güvenliği 2023 yılı içinde AB’ in finanse ettiği 5 gemi gönderildiğini, Tunus`a 6 geminin yedek parçalarını ve mazotunun gönderildiğini, geri kalanlarının da yıl sonuna kadar tamir edileceğini açıklamıştı.
AB sınır ülkelerine ve müttefik ülkelere destek amacıyla 10,5 Milyar Avroluk bütçe ve AB sınırlarını korumak için Komisyonda ayrıca 2 Milyar ayrılması önerisi hala tartışılıyor. (FAZ 28.10.2023)
Avrupa Ortak İltica Sistemi (GEAS) Parlamentodan geçtikten sonra ayrılacak bütçenin miktarı da yakında gündeme alınacak gibi görülüyor.
Avrupa`yı çevreleyen ülkelerin yönetim yapılarına bakmaksızın, Avrupa sınırlarına göçmen girişini önlemek için yeni kapıcılar bulmaya devam edecekler. „Avrupa Göçmen düşmanlığına devam ediyor“ yazısında örülen duvarları, tel örgüleri ve genel durumu aktarmıştık.
Çıkan bu yasanın yürürlüğe girmesi zaman alacak. Fakat önemle üzerinde durmak istediğimiz bu yasanın evrensel insan haklarına uyun olmadığıdır.
Dünya`da çıkan bütün savaşların, doğa tahribatının, yoksulluğun sorumlusu gelişmiş kapitalist ülkelerdir, Kapitalist tekellerdir.
Ölümü göze alarak yola çıkan insanlar toplumun yoksullarıdır. Avrupa Ortak İltica Sistemi (GEAS) mültecileri kovma yasasıdır. İnsan hakları ve demokrasisi ile övünen Avrupa bu yasayı onaylayarak, övündüğü değerlere sahip olmadığına imza atmıştır.